Theo truyền thuyết, vào thế kỷ thứ IX, Kaldi – người chăn dê ở Kaffa (thuộc Ethiopia ngày nay) phát hiện ra một số con dê trong đàn sau khi ăn quả của một cành cây có hoa trắng, quả màu đỏ đã chạy nhảy không  biết mệt mỏi. Tò mò Kaldi ăn thử và cảm thấy minh mẫn, sản khoái vô cùng. Kaldi kể chuyện này với các thầy tu gần đó. Các thầy tu đã uống thử nước ép từ loại quả đó và thấy tỉnh táo trong lúc cầu nguyện, chuyện trò đến tận đêm khuya. Các thầy tu đã trồng, chế biến và sử dụng chúng như một thứ thuốc. Nên tỉnh kaffa của Ethiopia là khởi nguyên của cây cà phê

Ở Việt Nam, cây cà phê chè ( Arabica) thấy từ 1857 ở Quảng Trị và Bố Trạch (Bình Trị Thiên). Đến 1870 đã thấy một số cây cà phê xuất hiện ở nhà tu Thiên Chúa giáo (Hà Nam Ninh). Năm 1888, thực dân Pháp chiếm nước ta, chúng thành lập những đồn điền cà phê ở trung du như Chinê, Xuân Mai, Sơn Tây làm theo phương thức du canh, năng suất cao nhất những năm đầu là 400 – 500 kg/ha. Sau đó thấp dần còn 100 – 150 kg cà phê nhân trên 1 ha.

Để cứu vãn tình hình ấy, người Pháp đã đưa vào Việt Nam loại cà phê vối (C.Robusta) và cà phê mít (C.excelsa Chari) 1908 thay thế cho loại cà phê chè vùng thấp, năm 1910 những đồn điền cà phê mới lại tiếp tục mọc lên ở Hà Tĩnh, năm 1911 ở Yên Mỹ (Thanh Hóa), 1915 ở Nghĩa Đàn ( Nghệ An ). Đồng thời cũng thăm dò khả năng thích nghi của cà phê ở Tây Bắc. Năm 1925 cà phê được phát triển ở Tây Nguyên.